آرشیو ماهانه: فروردین ۱۳۹۶

چگونه از دندانهای خود مراقبت کنیم

مسواک زدن و نخ دندان  ازمهم ترین کارهایی است  که می توانید انجام دهید  و برای حفظ دندانها و لثه ها ضروری است .فلوراید، شایع ترین مواد تشکیل دهنده فعال در خمیر دندان است، آن چیزی است که مانع از حفره دندان میشود. بنابراین همیشه باید مطمئن شوید که خمیر دندان حاوی فلوراید باشد.

مراقبت از بهداشت دهان و دندان همچون مراقبت از بدن شما اهمیت ویژه ای دارد. بیشتر مردم در مراقبت از بدن، ذهن و سلامت جسمانی خود برنامه‌هایی دارند، اما دندان هایشان را فراموش می‌کنند. اگر به دندان‌های خود بی توجهی کنید، اغلب دچار مشکلات حادی خواهید شد که به عمل جراحی و درمان های جدی ختم خواهد شد.

پس بهتر است در عوض دست و پنجه نرم کردن با چنین مشکلات دردناک، از وقوع آن‌ها جلوگیری کنید و دندان‌هایتان را زیبا نگاه دارید. از دستوراتی که پیرامون مراقبت از دندان برایتان فهرست کرده‌ایم پیروی کنید، تا خیالتان راحت باشد که از دندان هایتان به درستی مراقبت می‌شود.

راهنمای مراقبت از دندان

۱. دو بار در روز دندان هایتان را مسواک بزنید.

شما باید حداقل در صبح پس از برخواستن از خواب، و در شب پیش از اینکه به رختخواب بروید، دندان هایتان را مسواک بزنید. مسواک زدن پس از هر وعده ی غذایی نیز بسیار مفید است.

۲. از نخ دندان استفاده کنید.

استفاده از نخ دندان هم، اگر از مسواک زدن مهم‌تر نباشد، کم اهمیت‌تر نیست. نخ دندان باعث می‌شود تا پلاک و غذاهای باقی مانده در بین دندان هایتان که مسواک نمی‌تواند آن‌ها را تمیز کند، پاکسازی نماید.

۳. دهانشویه استفاده کنید.

دهانشویه ها محصولات آنتی باکتریال قوی‌ای هستند که به حذف باکتری های داخل دهان شما کمک بسزایی می‌کنند. این باکتری ها می‌توانند باعث بوی بد دهان، بیماری‌های لثه و حتی پوسیدگی دندان شوند.

۴. غذاهای سالم بخورید.

حفظ یک رژیم غذایی سالم در جلوگیری از مشکلات سلامت دهان و دندان بسیار مهم است. غذاهای نشاسته ای، شیرین و چنین غذاهای نامرغوب علاوه بر مشکلاتی که برای بدنتان ایجاد می‌کنند می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌های شما شود.

۵. از هله هوله خوردن بپرهیزید.

خوردن تنقلات و هله هوله بین وعده‌های غذایی، می‌تواند دندان‌های شما را بیشتر مستعد پوسیدگی کند.

۶. از نوشیدنی های گازدار دوری کنید.

نوشیدنی های شیرین و گازدار، همچون نوشابه، حاوی اسیدهای مضری هستند که می‌توانند به دندان‌های شما آسیب برسانند. بهرحال اگر در یک مهمانی یک لیوان نوشیدنی گازدار نوشیدید، حتما دندان هایتان را پس از آن با آب بشویید.

۷. سیگار کشیدن را ترک کنید.

نه تنها سیگار کشیدن برای بدن شما ضرر دارد، بلکه می‌تواند باعث لک شدن دندان ها، بدبو شدن تنفس و افزایش خطر ابطلا به سرطان دهان شود.

۸. آدامس بدون قند بجوید.

آدامس بدون قند می‌تواند با بوی بد دهان و پوسیدگی دندان‌هایتان مبارزه کند. بی‌وقفه بجوید!

۹. به دندانپزشک مراجعه نمایید.

مراجعه ی مداوم و منظم به دندانپزشک و چک آپ دهان و دندان، به شما اطمینان خواهد داد که هیچگونه بیماری مخفی دندان ندارید.

۱۰. پیرسینگ دهان.

پیرسینگ اعضای دهان همچون لب و زبان، شاید از نظر فشن کار باحالی باشند، اما به هیچ وجه برای بهداشت دهان و دندان شما خوب نیستند. این کار می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک، عفونت و آسیب های عصبی شود.

دندان عقل

دندان عقل به آخرین دندان در هر قوس فکی گفته می‌شود که بین ۱۸ تا ۲۵ سالگی (در برخی افراد امکان دارد زود تر هم رویش کند) در دهان می‌روید و دندانپزشکان اصطلاحاً آن را «آسیای سوم» می‌نامند.

شیوع

معمولاً هر فردی دارای ۲ دندان عقل در فک بالا ،۲ دندان عقل در فک پایین و در مجموع دارای ۴ دندان عقل است. گاهی به دلایلی از جمله دلایل ارثی، بیماری‌های دوران کودکی(کم خونی، راشیتیسم)، عدم هماهنگی رشد استخوان فک با اندازه دندان‌ها و … این دندان‌ها در داخل فک نهفته می‌مانند. همچنین ممکن است قسمتی از تاج آن‌ها به طور ناقص در دهان ظاهر می‌شود، که در این صورت به آن دندان عقل نیمه نهفته گفته می‌شود. دندان نهفته دندانی است که از زمان رویش آن گذشته و به دلایل متعدد قادر نیست که در ردیف مناسب سایر دندانها قرار گیرد. چنین دندان عقلی ممکن است در بافت نرم یا سخت گیر کرده باشد. مشکلاتی که دندانهای نهفته عقل می‌توانند ایجاد کنند عبارت است از التهاب بافت نرم پوشاننده این دندانها که در اغلب موارد درارتباط با دندانهای نیمه رویش یافته اتفاق می‌افتد، پوسیدگی دندان عقل یا پوسیدگی در ناحیه مجاور دندان عقل، خطر صدمه رسیدن به دندان مجاور. عدم وجود دندان عقل یک یا چند نمونه از hypodontia است.

مشکلات دندان عقل

اغلب افراد جامعه مشکلاتی با دندان عقل دارند. از جمله دردسرهایی که دندان‌های عقل روییده، نهفته و نیمه نهفته می‌توانند ایجاد کنند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف. اثر فشاری محدودیت فضا در قوس فکی یا رشد دندان عقل در جهات نادرست موجب مشکلاتی مانند این موارد می‌شود:

۱. تحلیل ریشه دندان آسیای دوم (در صورت الگوی رشدی نادرست دندان (به صورت افقی))

۲. تشکیل کیستها و تومورهای با منشأ دندانی در اطراف دندان عقل نهفته که بسته به نوع ضایعه ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند.

۳. تضعیف استخوان فک توسط یک دندان نهفته و عدم استحکام مکانیکی استخوان فک در برابر ضربه

۴. نامرتب شدن و درهم ریختگی بقیه دندان‌های فک

خارج کردن دندان عقل

این دندانها نقش چندانی در جویدن غذا ندارند و با توجه به مشکلاتی که ذکر شد، ممکن است لازم باشد توسط دندانپزشک از فک خارج شوند. البته خارج کردن بدون دلیل آن به خاطر احتمال آسیب به اعصاب توصیه نمی‌شود. بهترین سن برای خارج کردن دندان عقل از دهان، زیر ۲۰ سالگی است. البته در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی هم امکان خارج کردن آن‌ها وجود دارد، ولی پس از ۴۰ سالگی کشیدن دندان عقل دشوارتر می‌شود.

خارج کردن این دندان ممکن است عوارضی مانند خونریزی، درای ساکت، آسیب به اعصاب و… داشته باشد.

انسانهای نخستین به منظور جویدن ریشه گیاهان و برخی میوه‌ها، به دندان عقل که در انتهای ردیف دندانها قرار دارد، احتیاج داشتند اما امروزه ما دیگر به دندان عقل نیازی نداریم، از این رو در بسیاری از مردم این دندان تکامل و رشد پیدا نکرده است.

زرد شدن و تغییر رنگ دندان ها : علت و درمان

در دنیای امروزی و در بین جوانان، لک شدن و زردی دندان ها یکی از شکایت های عادی مربوط به مشکلات دندان است. به همین خاطر افراد هر روز سعی می کنند از ابزارهای جدید برای رفع زردی دندان و سایر مشکلات مربوط به تغییر رنگ دندان ها استفاده کنند. در این رابطه، مجموعه متنوعی از ابزارها شامل ابزارهای سفید کننده، روش های خانگی تا خمیر دندان ها و آدامس های سفید کننده وجود دارد که استفاده هر یک از آنها می تواند تاثیر متفاوت بر مدت و مقدار سفید شدن دندان ها و ایجاد یک طرح لبخند جذاب برای افراد مختلف داشته باشد. این مشکل می تواند حتی در کودکان و یا بعد از ارتودنسی دندان نیز بوجود آید.

انواع

زردی دندان به دو دسته اصلی طبقه بندی می شود: تغییر رنگ خارجی و تغییر رنگ ذاتی.

تغییر رنگ خارجی: بر روی لایه خارجی دندان تحت عنوان مینای دندان ایجاد می شود. لکه های مینای دندان از سفید مایل به زرد تا لکه های قهوه ای را در بر می گیرد.

تغییر رنگ ذاتیک زمانی اتفاق می افتد که ساختار داخلی دندان تحت عنوان عاج تغییر رنگ می دهد و در این حالت رنگ عاج دندان تیره شده یا به رنگ زرد یا خاکستری در می آید.

با وجودی که لکه های خارجی را می توان به طور موثر با استفاده از تکنیک های مختلف اصلاح طرح لبخند با سفید کردن دندان چه بعد و چه قبل از ارتودنسی دندان، درمان کرد اما دندان زرد ذاتی احتمالاً مقاومت بیشتری دارند و در بسیاری از مواقع درمان آنها نیازمند استفاده از روش های دندانپزشک زیبایی همچون روکش ونیر است.

دلایل

برای تیره شدن دندان ها علت های متعدد وجود دارد که این بعضی از این دلایل عبارتند از:

غذاها/ نوشیدنی ها: مصرف قهوه، چای، نوشابه کولا، شراب، میوه ها و سبزیجات خاص (برای مثال، سیب و سیب زمینی) می توانند علت زردی دندان باشد.

استفاده از تنباکو: سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو می تواند علت زردی دندان شود.

عدم رعایت مناسب بهداشت دندان: استفاده ناکافی از مسواک و نخ دندان برای خارج کردن پلاک و لکه های ایجاد شده از مواد غذایی همچون قهوه و تنباکو می تواند باعث زرد شدن دندان شود.

بیماری: ابتلا به برخی بیماری های خاص می تواند بر مینا (سطح سخت روی دندان) و عاج دندان (ماده ای که زیر مینای دندان قرار دارد) تاثیر گذاشته و باعث تغییر رنگ و زرد شدن  دندان شود. علاوه بر این، درمان های استفاده شده برای شرایط خاص نیز می تواند بر رنگ دندان تاثیرگذار باشد. برای مثال، پرتو درمانی سر و گردن و شیمی درمانی می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود. علاوه بر این، عفونت های خاص مشاهده شده در بارداری می تواند باعث تغییر رنگ و زرد شدن دندان های نوزاد با تاثیر گذاری بر فرآیند توسعه مینای دندان شود.

مصرف داروهای خاص: مصرف آنتی بیوتیک هایی مثل تتراسیکلین و داکسی سایکلین می تواند به وجود آمدن دندان زرد در حال رشد در کودکان کوچکتر از سن 8 سال شود. علاوه بر این شستشوی دهان با دهان شویه های حاوی کلر هگزیدین و ستیل پیریدینیوم کلراید می تواند باعث زرد شدن دندان ها شود. مصرف آنتی هیستامین ها (مثل بنادریل)، داروهای ضد روان پریشی، و داروهای ضد فشار خون نیز می تواند باعث ایجاد دندان زرد شود. سیاه شدن دندان با قطره آهن نیز از عارضه های شایع میباشد .

مواد اولیه دندان پزشکی: بعضی از مواد اولیه مورد استفاده در دندان پزشکی همچون ترمیم آمالگام و بطور خاص مواد حاوی سولفید نقره می تواند باعث ایجاد رنگ خاکستری تا مشکی بر روی دندان ها شود.

بالا رفتن سن: با بالا رفتن سن، لایه خارجی مینای دندان های شما دچار فرسایش شده به این ترتیب تغییر رنگ دندان  به دلیل آشکار شدن رنگ زرد طبیعی عاج دندان بروز می یابد. ضمن اینکه دندان قروچه نیز می تواند باعث فرسایش دندان شود.

مسائل ژنتیک: مینای دندان بعض افراد بطور طبیعی روشن تر یا تیره تر از سایرین است.

عوامل محیطی: از جمله این عوامل می تواند اشاره کرد بهمصرف زیاد فلوراید به خاطر منابع محیطی (مقدار فلوراید طبیعی بالا در آب آشامیدنی) یا استفاده زیاد آن (مثل استفاده زیاد دهان شویه ها، خمیر دندان ها و مکمل های حاوی فلوراید) می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود.

آسیب: برای مثال وارد شده به خاطر افتادن از بلندی می تواند باعث ایجاد آسیب به فرآیند تشکیل مینای دندان در کودکانی شود که دندان های آنها هنوز در حال رشد است. وارد شدن آسیب همچنین می تواند باعث زرد شدن دندان و تغییر رنگ آن در بزرگسالی شود.

درمان

انتخاب های درمانی برای دندان های تغییر رنگ داده و دندان زرد به شدت بستگی به دلیل ایجاد مشکل دارد. به همین خاطر قبل از برنامه ریزی برای درمان مشکل تغییر رنگ، ابتدا باید یک ارزیابی جامع از وضعیت سلامت دهان انجام شود. در این رابطه مشکلات رایج همچون پوسیدگی دندان و بیماری لثه باید قبل از درمان های زیبایی دندان پزشکی برای دندان زرد و تغییر رنگ دندان مورد توجه قرار گیرند. روش های درمانی قابل استفاده برای درمان تغییر رنگ دندان می تواند شامل موارد زیر باشد:
رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان: رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه و ملاقات منظم با دندان پزشک برای تمیز کردن حرفه ای دندان ها در فواصل زمانی شش ماهه یا فواصل زمانی نزدیک تر با توجه به تشخیص دندان پزشک می تواند به حذف لکه ها و باکتری های ایجاد شده بر روی سطح دندان کمک موثر کند. در این رابطه شما می توانید از مسواک ما اولتراسونیک برای حذف موثر لکه های ایجاد شده بر روی دندان زرد به خاطر مصرف غذا استفاده کنید.

سفید کردن دندان: محصولات برای سفید کردن دندان به چهار گروه طبقه بندی می شوند:

سفید کننده های مورد استفاده در مطب های دندان پزشکی: در روش بلیچینگ در مطب، دندان پزشک شما می تواند به سادگی برای حذف زرد شدن دندان ها و دندان زرد با علت خارجی  و بخشی از تغییر رنگ ذاتی دندان ها در نتیجه مصرف غذا یا نوشیدنی و یا سایر عوامل احتمالی از ژل پر اکسید هیدروژن بلیچینگ بر روی مینای دندان استفاده کند.

بلیچینگ دندان پزشکی قابل استفاده در خانه: بسیاری از دندان پزشکان اعتقاد دارند بسته های سفید کننده خانگی می تواند بهترین نتایج را بر روی دندان زرد با گذشت زمان داشته باشند. این بسته ها بطور خاص برای تغییر رنگ خارجی دندان ها مناسب تر هستند و معمولاً امکان استفاده از آنها برای سفید کردن و جرم گیری دندان به صورت خانگی از طریق ژل یا نوار وجود دارد. برای جرمگیری دندان معمولاً از یک سینی دهان استاندارد یا سفارشی و یک ژل سفید کننده استفاده می شود. این ژل بطور خاص حاوی سطح کمتری از پر اکسید هیدروژن در مقایسه با نسخه قابل استفاده در مطب دندان پزشکی است. این ماده بر روی سینی های مخصوص قرار گرفته و به صورت روزانه برای یک ساعت یا بیشتر (گاهی اوقات در طول شب) برای حدود دو تا چهار هفته با توجه به رنگ دلخواه مورد نظر استفاده می شود.

بسته های خریداری شده از داروخانه ها برای استفاده خانگی: محصولات سفید کننده قابل تهیه از داروخانه ها یک راهکار سنتی و کم هزینه برای جایگزینی بلیچینگ دندان زرد بدون نیاز به نظارت دندان پزشک است. در این محصولات مقدار کمتری از ژل بلیچینگ استفاده شده. این محصولات شامل دهان شویه ها، خمیر دندان ها، آدامس ها، نخ دندان و نوارهای سفید کننده است. در این حالت خمیر دندان، آدامس و نخ دندان می تواند باعث پاک شدن لکه های سطح دندان شود. دهان شویه و مسواک های مخصوص دارای سطوح پایین تر پر اکسید هیدروژن و دارای تاثیر کمتر سفید کنندگی بر دندان زرد هستند و نوارها نیز می توانند نتایج زیبایی مشابه موارد فوق را برای استفاده کننده به همراه داشته باشد.

باندینگ کامپوزیت، روکش و ونیر: برای علت زردی دندان که به خاطر مصرف زیاد فلوراید، عصب کشی، و یا مصرف تتراسایکلین یا سایر داروها دچار تغییر رنگ شده اند، دندان پزشک احتمالاً استفاده از یک لایه خارجی به رنگ دندان از جنس مواد باندینگ کامپوزیت دندان ، ونیر پرسلاین یا روکش عاج را به جای استفاده از بلیچینگ پیشنهاد می کند. ونیرهای رزین کامپوزیت بطور مستقیم بر روی دندان زرد قرار گرفته و با زیبایی دندان با کامپوزیت به شکل و رنگ دلخواه در می آیند.

برای اطلاع از بهترین روش درمانی جهت درمان تغییر رنگ دندان ها برای شرایط خاص خود، لازم است با دندان پزشک مشورت و صحبت نمایید.

برخی فعالیت های مورد توجه در سبک زندگی می تواند به پیشگیری از زرد شدن دندان ها و نیز سفید ماندن دندان ها پس از سفید کردن آنها کمک فراوان کند. برای مثال، خودداری از مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که باعث لک شدن دندان ها می شود و اجتناب از مصرف زیاد فلوراید می تواند تاثیر خاص در جلوگیری از تغییر رنگ و وجود دندان زرد داشته باشد. اگر شما قهوه مصرف می کنید و یا سیگاری هستید، این کار را ترک کنید یا مقدار مصرف خود را تا حد امکان کاهش دهید. در صورتی که لکه های ذاتی در نتیجه وارد شدن آسیب به یک عصب یا رگ خونی در دندان ایجاد شده باشد، برای پیشگیری از آن می توان از روش عصب کشی برای درمان و خارج کردن بخش داخلی دندان به نام پالپ قبل از گسترش پوسیدگی و لکه ایجاد شده استفاده کرد. همچنین توجه به بهداشت دندان می تواند در پیشگیری از دندان زرد در نتیجه وجود جرم و دیگر بیماری های دهان کمک کند.

دندان زرد گاهی از عوارض ارتودنسی بوده و بعد از ارتودنسی، درکودکان و یا در بارداری نیز می تواند به وجود آید، اگر با زرد شدن دندان ارتودنسی در بارداری مواجهه هستید قبل از هرگونه درمانی با پزشک مشورت کنید و دندان پزشک خود را در جریان وضعیتتان قرار دهید. زرد شدن دندان علاوه بر سطح جلویی دندان در پشت دندان نیز می تواند بوجود آید. درمان دندان زرد با علت خارجی راحتتر و در بعضی مواقع کم هزینه تر می باشد. در صورت تغییر رنگ دندان ها با مراجعه به دندان پزشک می توانید بهترین روش را برای سفید کردن و از بین بردن لکه های دندان استفاده کنید.